Sau khi phẫu thuật tim hở (Open-Heart Surgery): Trong bệnh viện

Ngay sau khi phẫu thuật

Sau ca phẫu thuật của quý vị, quý vị được chuyển tới khu hồi sức gọi là đơn vị chăm sóc đặc biệt (intensive care unit, ICU) Tại đây, nhân viên của bệnh viện sẽ theo dõi quý vị một cách chặt chẽ. Khi quý vị vừa tỉnh dậy:

• Quý vị có thể cảm thấy rất buồn ngủ, khát hoặc lạnh và thấy dạ dày khó chịu. Việc quý vị cảm thấy bối rối và mất định hướng một lúc sau khi phẫu thuật tim cũng là bình thường.

• Thường thì quý vị sẽ có một ống thông trong cổ họng của mình, ống được nối với một máy thở để giúp quý vị hô hấp. Ống này sẽ khiến quý vị không thể nói chuyện được. Ống sẽ được tháo ngay sau khi quý vị đủ tỉnh táo để tự thở và nếu đủ an toàn để làm vậy. 

• Quý vị sẽ có một ống nối tĩnh mạch (intravenous, IV) trong cánh tay hoặc bàn tay của mình, qua đó quý vị có thể nhận dung dịch và thuốc giảm đau. Thông thường, ống IV sẽ được cắm vào cổ của quý vị. Nó thường được sử dụng để cung cấp dung dịch và thuốc cho quý vị và để đo áp suất trong tim của quý vị nhằm hướng dẫn quý vị phục hồi. Quy vị sẽ có một dây nối động mạch, thường ở động mạch cổ tay (động mạch quay), để theo dõi huyết áp của quý vị và thường xuyên lấy mẫu máu.

• Quý vị sẽ được nối dây với một vài loại máy. Các máy này theo dõi các tín hiệu sự sống của quý vị như nhịp tim, nhiệt độ và mức ôxi trong máu. Quý vị cũng có thể có một máy điều hòa nhịp tim được gắn với dây điều nhịp tạm thời trong trường hợp xảy ra chứng loạn nhịp nhất định, đòi hỏi phải sử dụng máy điều hòa nhịp tim.

• Các ống (ống dẫn) trong ngực của quý vị dùng để đưa không khí và chất dịch ra.

• Một ống (ống thông) để dẫn nước tiểu khỏi bàng quang của quý vị.

• Quý vị có thể có một ống được nối với dạ dày của mình. Ống ngày giúp ngay ngừa phồng sưng và nôn mửa. Nó sẽ được tháo khi tháo ống thở.

• Cổ tay của quý vị có thể được giữ kẹp nhẹ xuống để quý vị không thể vô tình kéo bất kỳ ống hay dây nối nào ra được.

Các thành viên gia đình có thể thăm quý vị ngay sau khi phẫu thuật. Họ nên biết rằng quý vị sẽ có các ống và dây nối với cở thể của quý vị. Quý vị sẽ trông tìm tái và mặt, cơ thể của quý vị sẽ trông phồng lên nhiều. Tất cả đều bình thường. Quý vị sẽ không thể trò chuyện với họ bởi có ống trong cổ họng của quý vị. Một y tá có thể giúp quý vị giao tiếp nếu quý vị cần.

Một vài ngày sau

• Luôn luôn có một y tá túc trực trong ICU. Quý vị được theo dõi liên tục.

• Khi thời gian trôi qua, quý vị có thể cảm thấy tỉnh táo hơn. Nhưng quý vị có thể không ngủ tốt được. ICU là một nơi bận rộn. Đèn luôn luôn bật và ở đây có thể rất ồn. Quý vị có thể bị đánh thức ngay nửa đêm để kiểm tra máu và chụp X-quang sao cho kết quả có sẵn để trình lên bác sĩ của quý vị ngay trong buổi sáng sớm. Các y tá cũng phải kiểm tra đường huyết của quý vị mỗi giờ, kể cả khi quý vị không mắc bệnh đái tháo đường. Điều này rất quan trọng để giảm rủi ro biến chứng.

• Quý vị sẽ được dùng thuốc giảm đau nhưng có thể vẫn cảm thấy hơi đau. Hãy nói ngay cho y tá biết nếu quý vị cảm thấy đau. Không được chờ tới khi cơn đau quá tệ rồi mới cho họ biết.

• Ống thở trong cổ họng của quý vị được tháo khi quý vị có thể tự thở. Khi tháo ống thở, thường thì quý vị sẽ được thở oxy qua mặt nạ hoặc các gọng kìm nhỏ trong mũi của quý vị. Các loại ống dẫn, ống, dây nối và thiết bị theo dõi khác được tháo khi quý vị không còn cần chúng nữa.

• Quý vị có thể nghe hoặc cảm thấy có tiếng lách cách trong ngực của quý vị khi quý vị thở hoặc di chuyển. Điều này là bình thường và sẽ biến mất theo thời gian. Xương ngực đã bị cắt (tách) trong khi phẫu thuật để bác sĩ có thể tiếp cận tim. Sau đó, xương được nối lại bằng dây nối. Sau khi xương ngực phục hồi, tiếng động sẽ hết.

• Khi quý vị sẵn sàng rời ICU, quý vị có thể đi tới một đơn vị chăm sóc hình vành (coronary care unit, CCU) để được chăm sóc đặc biệt hơn. Hoặc quý vị có thể đến một phòng ở bệnh viện thường.Quý vị sẽ vẫn được gắn với một máy theo dõi tim di động nhỏ, song quý vị có thể thấy dễ ngủ hơn.

Quản lý cơn đau

Để giúp quý vị quản lý cơn đau sau khi phẫu thuật, quý vị sẽ được dùng thuốc giảm đau. Quý vị có thể được dùng thuốc giảm đau qua đường miệng theo lịch đều đặn. Nếu thuốc không kiểm soát được cơn đau của quý vị, hãy nói với y tá. Trong các trường hợp nhất định, quý vị sẽ tự mình dùng thuốc giảm đau thông qua bơm bệnh nhân tự kiểm soát cơn đau (patient-controlled analgesia, PCA). Bơm này cho phép quý vị nhấn một nút để nhận một liều lượng thuốc giảm đau an toàn. Thuốc được truyền qua ống IV. Quý vị chỉ có thể nhận một lượng thuốc nhất định mỗi giờ sao cho quý vị không thể uống quá nhiều.

Bài tập thở và ho

Quý vị sẽ có một ít dịch trong phổi của mình sau khi tháo ống thở. Nếu chất dịch này tích tụ trong phổi của quý vị, quý vị có thể bị viêm phổi. Để ngăn ngừa viêm phổi, một nhà trị liệu hô hấp hoặc y tá sẽ giúp quý vị tìm hiểu về các bài tập thở sâu và ho. Tiến hành tập như được hướng dẫn. Trong khi tập ho, quý vị có thể cảm thấy đau ngực. Nếu vậy, hãy nói với y tá của quý vị. Thuốc giảm đau có thể giúp các bài tập này dễ dàng hơn. Giữ một chiếc gối chặt trước ngực của quý vị khi thực hiện bài tập ho cũng sẽ giúp ích. Đối với các bài tập thở, quý vị có thể sử dụng một thiết bị gọi là phế dung kế thúc đẩy (incentive spirometer). Sử dụng thiết bị này giúp phổi của quý vị phục hồi. Thường thì quý vị sẽ có thể dùng thuốc giảm đau để giúp việc thở của mình thoải mái hơn. Có thể có đờm hoặc dịch tiết trong cổ họng của quý vị đặc biệt nếu quý vị hút thuốc. Đôi khi có thể khó khăn trong việc lấy đờm hoặc dịch tiết ra khỏi cổ họng của quý vị, nhưng việc này là rất quan trọng.

Hoạt động

Sau khi ống thở được rút ra và các dấu hiệu sự sống ổn định, một y tá hoặc nhà vật lý trị liệu sẽ giúp quý vị bắt đầu di chuyển qua lại. Việc này diễn ra trong thời gian đầu khi quý vị hồi phục, trong khi quý vị vẫn đang nằm trong ICU. Di chuyển qua lại cải thiện tuần hoàn, giảm đau buốt và giúp tránh máu đông và viêm phổi. Quý vị có thể bắt đầu đơn giản với việc tập ngồi ra mép giướng hoặc di chuyển với sự trợ giúp từ giường ra ghế. Khi quý vị đủ khỏe, một nhân viên y tế sẽ giúp quý vị ngồi dậy và đi lại. Lúc đầu, quý vị sẽ cảm thấy nhanh mệt. Hãy nói với y tá nếu quý vị cảm thấy chóng mặt hoặc không thở được.

Quý vị có thể bắt đầu phục hồi chức năng tim mạch (rehab) trong bệnh viện. Đây là một chương trình tập luyện và giáo dục. Nó sẽ giúp quý vị phục hồi sau khi phẫu thuật và lấy lại sức khỏe. Nó cũng sẽ giúp quý vị giảm rủi ro xảy ra các vấn đề về tim trong tương lai. Hầu hết quá trình phục hồi của quý vị sẽ diễn ra sau khi quý vị về nhà và bắt đầu phục hồi sau ca phẫu thuật của mình.

Ăn

Trước tiên, quý vị sẽ chỉ được cho chất lỏng để uống. Khi quý vị có thể ăn, quý vị sẽ được cho ăn thức ăn rắn. Quý vị sẽ có thể không cảm thấy ngon miệng trong khi đang ở bệnh viện. Quý vị có thể cảm thấy buồn nôn hoặc không có hứng thú ăn. Đây là điều bình thường. Khi quý vị ăn, quý vị có thể nhận thấy mình đã mất cảm giác khẩu vị. Điều này sẽ hết sau vài ngày hoặc vài tuần khi tác dụng của thuốc giảm đau và gây mê hết. Thuốc giảm đau có thể làm chậm đường ruột của quý vị và khiến quý vị bị táo bón. Nếu cảm thấy bị táo bón, hãy nói với y tá của quý vị. Quý vị có thể được đưa cho một viên thuốc nhuận tràng hoặc một thứ gì khác để giúp ruột của quý vị nhu động.

Về nhà

Bác sĩ của quý vị sẽ cho quý vị biết khi nào thì quý vị có thể về nhà. Nhờ một người thân hoặc bạn đã trưởng thành sẵn sàng chở quý vị. Đảm bảo rằng quý vị đã có số liên hệ với bác sĩ của quý vị hoặc bệnh viện. Làm vậy để phòng trường hợp quý vị gặp vấn đề hoặc có thắc mắc sau khi thực hiện thủ thuật.

Trước khi rời bệnh viện, quý vị sẽ được hướng dẫn cách tự chăm sóc bản thân ở nhà. Hướng dẫn bao gồm cách chăm sóc vết mổ của quý vị và phục hồi xương ngực, uống thuốc và hoạt động. Quý vị có thể cần có máy thở oxy ở nhà. Nếu như vậy, quý vị sẽ được hướng dẫn cách sử dụng nó. Quý vị cũng sẽ được hướng dẫn về ngày giờ cho các buổi hẹn tiếp theo với bác sĩ phẫu thuật, bác sĩ chuyên khoa tim và bác sĩ chăm sóc chính của quý vị. Bác sĩ của quý vị có thể khuyến cáo chương trình phục hồi chức năng tim mạch sau khi phẫu thuật. Chương trình phục hồi giúp quý vị khỏe hơn trước khi về nhà và có thể kéo dài từ vài ngày đến vài tuần.