Chemioterapia

Jak działa chemioterapia?

Chemia zabija komórki, które szybko się namnażają. Jej działanie polega na niedopuszczaniu do podziału, wzrostu i namnażania się komórek nowotworowych. Wiele rodzajów komórek nowotworowych rośnie bardzo szybko. Jednak zdrowe komórki też szybko rosną. Są to między innymi komórki w jamie ustnej, błony śluzowej żołądka, szpiku kostnego, skóry czy włosów. Po chemioterapii te zdrowe komórki są w stanie zregenerować się. Jednak komórki nowotworowe obumierają. Z tego powodu niektóre działania niepożądane chemioterapii ustępują z czasem. Wśród działań niepożądanych znajdują się:

• Wypadanie włosów

• Problemy żołądkowe (nudności)

• Niska liczba czerwonych płytek krwi

Istnieje wiele metod podawania chemii. Są to:

• Metoda doustna, w postaci tabletki lub płynu (doustnie)

• Metoda dożylna (i.v.)

• Zastrzyk (wstrzyknięcie)

• Podanie w brzuch (dootrzewnowo)

• Podanie do pęcherza (dopęcherzowo)

Zwykle chemioterapia podawana jest cyklicznie. Cykl to okres pomiędzy jednym leczeniem nowotworu a kolejnym. Na przykład cykl trzytygodniowy oznacza, że leczenie jest podawane przez dwa tygodnie z rzędu, a następnie następuje tydzień przerwy. Cykl trzytygodniowy może też oznaczać, że leczenie jest podawane co trzy tygodnie. W każdym cyklu musi być okres przerwy pomiędzy kolejnymi podaniami leku. Dzięki temu zdrowe komórki mają czas, aby zregenerować się przed następnym leczeniem.

Cele chemioterapii

Chemia ma zabić komórki nowotworowe. W wyniku takiego leczenia można uzyskać następujące efekty:

• Obkurczyć guz przed leczeniem operacyjnym. Nazywa się to leczeniem neoadjuwantowym.

• Zabić komórki nowotworowe, które pozostaną po zabiegu chirurgicznym. Nazywa się to leczeniem adjuwantowym.

• Ograniczyć objawy, takie jak ból. Mówimy wówczas o leczeniu paliatywnym.

• Opanowanie nowotworu w danym momencie. To również rodzaj leczenia paliatywnego.

• Spowodować remisję choroby. Oznacza to, że w badaniach nie pojawiają się objawy wskazujące na obecność nowotworu.

• Wyleczyć nowotwór. Oznacza to, że leczenie podstawowe polega na zabiciu wszystkich komórek nowotworowych i niedopuszczeniu do powrotu nowotworu. Oznacza to, że przez wiele lat po leczeniu nie pojawiają się objawy wskazujące na obecność nowotworu.

Działania niepożądane chemioterapii

Działania niepożądane zależą od raka, lokalizacji, rodzaju leków oraz otrzymanej dawki chemioterapii. Ze względu na fakt, że chemioterapia uszkadza również zdrowe komórki, mogą wystąpić następujące działania niepożądane:

• Nudności i wymioty

• Zmiana apetytu

• Wypadanie włosów

• Niska liczba czerwonych krwinek (anemia)

• Niska liczba białych krwinek

• Niska liczba płytek krwi

• Infekcje

• Krwawienie

• Bóle jamy ustnej i gardła

• Zmiana masy ciała

• Zmiany skórne, takie jak suchość, swędzenie i trądzik

• Brak zainteresowania seksem

• Bardzo silne uczucie zmęczenia

• Trudności z zapamiętywaniem i skupieniem

• Stres i depresja

• Zatwardzenie lub biegunka

• Drętwienie rąk i stóp

Ryzyko długoterminowe

Chemioterapia wiąże się z pewnym ryzykiem długoterminowym. Jednak zwykle korzyści płynące z przyjęcia chemii są większe niż to ryzyko. Ryzyko zależy od rodzaju i dawki podanej chemioterapii. Wśród długoterminowego ryzyka znajdują się:

• Niepłodność (brak możliwości posiadania dzieci)

• Uszkodzenie organów, takich jak serce, nerki, wątroba lub płuca

• Długotrwałe uszkodzenia nerwów

• Pojawienie się innego nowotworu w przyszłości