Ostre zapalenie błony śluzowej nosa i zatok przynosowych
Ostre zapalenie błony śluzowej nosa i zatok przynosowych występuje wtedy, gdy błona śluzowa nosa i zatok ulega podrażnieniu i staje się obrzęknięta. Wówczas mówimy o zapaleniu błony śluzowej nosa i zatok przynosowych lub o zapaleniu zatok.
Zatoki to wypełnione powietrzem komory w czaszce za twarzą. Pomagają one filtrować zanieczyszczenia, mikroorganizmy, kurz i inne czynniki drażniące. U osób dorosłych występują aż 4 pary zatok. Ich wnętrze jest utrzymywane w wilgoci i czystości dzięki błonie śluzowej. Elementy takie jak pyłki, dym i opary chemiczne mogą podrażnić błonę śluzową. Może ona wówczas obrzęknąć. W reakcji na podrażnienie błona śluzowa produkuje więcej wydzieliny i innych płynów. Błonę śluzową pokrywają maleńkie rzęski (przypominające włoski). Rzęski pomagają przenosić wydzielinę w stronę otworu w zatokach. Zbyt wiele wydzieliny może zaburzyć funkcjonowanie rzęsek. To z kolei prowadzi do niedrożności otworu w zatokach. Nadmierna ilość zalegającej wydzieliny w zatokach powoduje ból i ucisk.
Bakterie mogą zostać uwięzione w tym płynie, co może prowadząc do infekcji.

Co powoduje ostre zapalenie błony śluzowej nosa i zatok przynosowych?
Zapalenie błony śluzowej nosa i zatok przynosowych może być wynikiem infekcji wirusowych, bakteryjnych lub grzybiczych. Najczęstszą przyczyną jest zakażenie wirusowe. Prawdopodobieństwo zakażenia wzrasta po przeziębieniu lub grypie. Czasami jednak zapalenie zatok jest spowodowane bakteriami. Chociaż zdarza się to rzadko, przyczyną mogą być również zakażenia grzybicze, szczególnie u osób z osłabionym układem odpornościowym.
Ryzyko zapalenia zatok występuje przede wszystkim u osób, które:
-
Są w podeszłym wieku
-
Mają nieprawidłową budowę zatok na przykład
-
Polipy nosa, które są naroślami na wyściółce nosa lub zatok,
-
Skrzywiona przegroda nosowa - gdy kość i chrząstka oddzielająca 2 przewody nosowe są skrzywione,
-
Ostroga lub narośl na kości nosowej
-
Zwężenie otworów w zatokach
-
Palą papierosy lub są narażone na wdychanie dymu papierosowego
-
Są narażone na zmiany ciśnienia, np. podczas częstych lotów samolotem lub nurkowania na dużych głębokościach
-
Cierpią na astmę lub alergię sezonową
-
Mają osłabiony układ odpornościowy lub przyjmują leki tłumiące układ odpornościowy
-
Mają choroby stomatologiczne
-
Regularne zanieczyszczenie powietrza
Objawy ostrego zapalenia błony śluzowej nosa i zatok przynosowych
Objawy ostrego zapalenia błony śluzowej nosa i zatok przynosowych zwykle utrzymują się od 7 do 10 dni. Jeśli masz infekcję bakteryjną, mogą utrzymywać się dłużej. Mogą się nasilać lub ustawać. Możesz odczuwać/mieć:
-
Katar lub zatkany nos
-
Ból twarzy lub uczucie ucisku pod oczami i wokół nosa
-
Ból głowy
-
Spływanie płynu po tylnej ścianie gardła
-
Nieżyt nosa (katar)
-
Gęstą i kolorową (często zieloną) wydzielinę z nosa zamiast przejrzystej
-
Kaszel
-
Problemy ze zmysłem węchu
-
Ból ucha lub problemy ze słuchem
-
Gorączka
-
Ból zęba
-
Zmęczenie
-
Przykry zapach z jamy ustnej
Diagnozowanie ostrego zapalenia błony śluzowej nosa i zatok przynosowych
Lekarz przeprowadza wywiad na temat objawów oraz wcześniejszych problemów ze zdrowiem. Ogląda uszy, nos, gardło i zatoki. Badania obrazowe, np. RTG, nie jest zwykle konieczne.
Trudno jest ocenić, czy infekcja zatok jest spowodowana przez wirusy czy bakterie. Lekarz może pobrać próbkę wydzieliny z nosa, aby wykonać antybiogram.
Leczenie ostrego zapalenia błony śluzowej nosa i zatok przynosowych
Większość infekcji zatok ustępuje w ciągu 10 dni. Organizm samodzielnie zwalcza wirusy.
Rola antybiotyków:
-
Choroby wirusowe zazwyczaj ustępują po 3 do 5 dniach i nie wymagają stosowania antybiotyków.
-
Stosowanie antybiotyków w leczeniu infekcji wirusowych może prowadzić do niepotrzebnych skutków ubocznych, od łagodnej wysypki po ciężkie reakcje alergiczne, infekcje oporne na antybiotyki i zakażenie C. diff (biegunka, uszkodzenie okrężnicy, a nawet śmierć).
-
Jednak w przypadku niektórych infekcji zatok, lekarz może zalecić „czujne oczekiwanie” lub „opóźnione przepisanie antybiotyku”. Porozmawiaj z lekarzem na temat najlepszej opcji leczenia Twojego schorzenia.
Infekcja bakteryjna może występować, jeśli.
-
Objawy utrzymują się dłużej niż 10 dni
-
Objawy nasilają się po okresie początkowej poprawy
-
Występuje u Ciebie temperatura wynosząca bądź przekraczająca 100,4°F (38°C), z wydzieliną z nosa i bólem twarzy
Wówczas lekarz przepisze antybiotyki. Przyjmij całe opakowanie zapisanych leków, nawet jeżeli już wcześniej poczujesz się lepiej.
Aby zmniejszyć dokuczliwość objawów, lekarz może zalecić:
-
Środki przeciwbólowe bez recepty. Leki takie jak paracetamol czy ibuprofen zmniejszają ból zatok. Mogą również obniżyć gorączkę. Przed zażyciem leku należy uważnie przeczytać i przestrzegać instrukcji podanych na etykiecie leku dostępnego bez recepty. Nie należy przyjmować tego typu leków w przypadku chorób nerek lub wątroby, chyba że lekarz zaleci inaczej.
-
Płukanie nosa. Płukanie nosa roztworem soli może zmniejszyć ból i ciśnienie. Może pomóc wypłukać wydzielinę i inne zanieczyszczenia z zatok. Lekarz pokaże Ci, w jaki sposób należy to robić.
-
Sterydy do nosa w atomizerze. Jest to lek na receptę, który zmniejsza stan zapalny w zatokach. Sterydy donosowe mogą pomóc w zmniejszeniu obrzęku, co może pomóc w złagodzeniu niedrożności.
-
Inne leki. Krótkotrwałą ulgę przynoszą także leki udrażniające górne drogi oddechowe, leki antyhistaminowe i inne atomizery do nosa. Mogą zmniejszyć uczucie zatkania nosa. Przed zastosowaniem tych leków, zwłaszcza leków antyhistaminowych, należy porozmawiać z lekarzem. Leki te stosowane są zazwyczaj tylko w przypadku zdiagnozowanej alergii.
Zapobieganie wystąpieniu ostrego zapalenia błony śluzowej nosa i zatok przynosowych
Możesz zapobiegać wystąpieniu infekcji zatok, wykonując następujące czynności:
-
Często i dokładnie myj ręce.
-
Sprawdzaj lokalny wskaźnik jakości powietrza jeśli jakość powietrza stanowi dla Ciebie zagrożenie. Wskaźnik pomoże Ci ograniczyć przebywanie w mocno zanieczyszczonych miejscach .
-
Trzymaj się z daleka od osób, które są przeziębione lub mają infekcję dróg oddechowych.
-
Nie pal papierosów. Unikaj biernego palenia.
-
Stosuj nawilżacz powietrza w domu, aby zwiększyć wilgotność powierza i utrzymuj jego czystość.
-
Upewnij się, czy przyjmujesz wszystkie szczepienia zgodnie z harmonogramem, np. przeciwko grypie, COVID i pneumokokom.
Kiedy należy zadzwonić po pomoc medyczną
Zadzwoń do lekarza w przypadku wystąpienia któregokolwiek z poniższych objawów:
-
Temperatura wynosząca bądź przekraczająca 100,4°F (38°C) lub według wskazań lekarza
-
Ból przybiera na sile
-
Objawy nie ustępują lub nawet się nasilają. Masz silny ból głowy, który nie ustępuje po zastosowaniu leków przeciwbólowych.
-
Pojawią się nowe objawy, takie jak:
-
Ból lub obrzęk wokół oczu, trudności z poruszaniem oczami, silny ból podczas poruszania oczami, zmiany widzenia
Zadzwoń pod numer 911
Zadzwoń pod numer 911 lub uzyskaj natychmiast pomoc medyczną, jeśli wystąpi u Ciebie:
-
Ból lub sztywność karku wraz z wysoką gorączką
-
Splątanie, dezorientacja, skrajna senność, inne zmiany psychiczne lub uczucie, że zaraz zemdlejesz.