Kaliwa- o kanang bahagi na pagpalya ng puso
Ang puso ay isang malaking kalamnan na nagsisilbing bomba upang dumaloy ang dugo sa buong katawan. Ang dugo ay nagdadala ng oxygen sa lahat ng organo kabilang ang utak, kalamnan, at balat. Pagkatapos kunin ng iyong katawan ang oxygen mula sa dugo, ang dugo ay babalik sa puso. Kinokolekta ng kanang bahagi ng puso ang dugo mula sa katawan at ibobomba ito sa baga. Sa baga, nakakakuha ito ng sariwang oxygen at nagbibigay ng carbon dioxide. Ang dugong mayaman sa oxygen na mula sa mga baga ay babalik sa kaliwang bahagi ng puso, kung saan ito ay ibobomba pabalik sa iba pang bahagi ng iyong katawan, na sisimulan ang proseso sa kabuuan.

Ang pagpalya ng puso (HF) ay nangyayari kapag ang kalamnan ng puso ay hindi gumagana nang tama. Ito ay nagdudulot sa iyong katawan na magpanatili ng mga likido o bawasan ang daloy ng dugo. Ito ay maaaring sanhi ng ilang mga problema sa kalusugan na nagpapahina o nagpapatigas sa kalamnan ng puso. Ang pagpalya ng puso ay maaaring makaapekto sa kanan o kaliwang bahagi ng puso. Madalas itong may kinalaman sa magkabilang panig ng puso sa paglipas ng panahon.
Pagpalya ng kanang bahagi ng puso
Kapag ang kanang bahagi ng puso ay pumapalya, hindi nito kayang pangasiwaan ang dugo na nakukuha nito mula sa ibang bahagi ng katawan. Ang dugong ito ay bumabalik sa puso sa pamamagitan ng mga ugat. Kapag ang sobrang presyon ay naipon sa mga ugat, ang likido ay tumatagas sa mga tisyu. Ang gravity ay nagdudulot ng paglipat ng likido sa mga bahagi ng katawan na pinakamababa. Kaya ang isa sa mga unang sintomas ng pagpalya ng kanang bahagi ng puso ay maaaring kinabibilangan ng pamamaga ng mga paa at bukung-bukong. Kapag lumala ang kondisyon, ang pamamaga ay maaaring lumampas sa mga tuhod. Minsan ito ay labis na lumalala, ang atay at bituka ay maaaring magbara rin.
Pagpalya ng kaliwang bahagi ng puso
Kapag ang kaliwang bahagi ng puso ay pumalya, hindi nito kayang pangasiwaan ang dugo na nakukuha nito mula sa mga baga. Naiipon ang presyon sa mga ugat ng baga. Nagdudulot ito ng pagtagas ng likido sa mga tisyu ng baga. Bilang resulta, nakakaramdam ka ng kakapusan sa paghinga, panghihina, o pagkahilo. Ang mga sintomas na ito ay kadalasang lumalala sa pisikal na aktibidad, katulad ng pag-akyat sa hagdan o paglalakad sa mga burol. Ang paghiga nang nakalapat ang iyong ulo ay hindi komportable at maaaring magpalala ng iyong paghinga. Maaaring maging mahirap ang pagtulog. Maaaring kailanganin mong gumamit ng mga karagdagang unan upang itaas ang iyong itaas na bahagi ng katawan upang makatulog nang maayos. Ganoon din kapag nagpapahinga lang sa araw. Maaari ka ring makaramdam ng panghihina o pagod at magkaroon ng kaunting lakas sa panahon ng pagsusumikap.
Ang pagpalya ng puso ay maaaring magkaroon ng maraming dahilan. Kabilang sa mga ito ang:
-
Coronary artery disease
-
Altapresyon
-
Nakaraang atake sa puso
-
Diabetes
-
Obesity
-
Pag-abuso sa alak
-
Paninigarilyo
-
Paggamit ng ilegal na droga, gaya ng methamphetamine
-
Kasaysayan ng pamilya
-
Mga kondisyon ng pamamaga kabilang ang impeksiyon
-
Hindi kilalang dahilan (idiopathic)
Ang pagpalya ng puso ay karaniwang isang pangmatagalang (hindi gumagaling) na kondisyon. Ang layunin ng paggamot ay upang mapabuti kung gaano kahusay ang pagbomba ng puso at alisin ang labis na tubig sa katawan. Ang ilang mga gamot ay maaaring makatulong. Maaari nilang maibsan ang mga sintomas at maiwasan ang paghina ng puso. Sa ilang mga kaso, ang mga procedure sa puso o operasyon ay makakatulong upang gamutin ang pagpalya ng puso. Minsan ang pagpalya ng puso ay maaaring maging napakalubha na naglalagay ng isang aparato sa puso upang tulungan itong magbomba. O ipinapayo ang isang transplant ng puso. Ang isa pang pangunahing layunin ay upang mas mahusay na gamutin ang mga sanhi ng pagpalya ng puso, tulad ng diabetes at mataas na presyon ng dugo. Maaaring kailanganin mo ring gumawa ng ilang mga pagbabago sa pamumuhay.
Pangangalaga sa bahay
Sundin ang mga alituntuning ito kapag inaalagaan ang sarili mo sa bahay:
-
Suriin ang timbang mo araw-araw. Napakahalaga nito dahil ang biglaang pagtaas ng timbang ay maaaring mangahulugan na lumalala ang pagpalya ng puso. Isaisip ang mga bagay na ito:
-
Gamitin ang parehong timbangan araw-araw.
-
Timbangin ang sarili mo sa parehong oras araw-araw. Magsuot ng katulad na damit o walang damit.
-
Tiyaking nasa matigas na sahig ang timbangan, hindi sa basahan o karpet.
-
Panatilihin ang isang talaan ng timbang mo araw-araw upang makita ito ng iyong provider ng pangangalagang pangkalusugan. Kung hindi ka bibigyan ng log sheet para rito, magtago ng hiwalay na journal para sa layuning ito.
-
Bawasan ang dami ng asin (sodium) na iyong kinakain. Sundin ang payo ng iyong provider ng pangangalagang pangkalusugan kung gaano karaming asin o sodium ang dapat mong kainin bawat araw.
-
Limitahan ang mga pagkaing mataas ang asin. Kabilang dito ang mga olibo, atsara, pinausukang karne, salted potato chips, at karamihan sa mga inihandang pagkain.
-
Huwag magdagdag ng asin sa iyong pagkain sa mesa. Gumamit lamang ng kaunting asin kapag nagluluto.
-
Basahing mabuti ang mga label sa mga pakete ng pagkain upang malaman kung gaano karaming asin o sodium ang nasa bawat serving sa pakete. Tandaan na ang isang lata o pakete ng pagkain ay maaaring maglaman ng higit sa 1 serving. Kaya kung kakainin mo ang lahat ng pagkain sa pakete, maaari kang makakuha ng mas maraming asin kaysa sa iniisip mo.
-
Pagbutihin ang iyong diyeta sa pamamagitan ng pagsasama ng mas maraming sariwang pagkain, pagbawas ng asukal at saturated na taba na kinakain mo, at pagkain ng mas kaunting mga naprosesong pagkain.
-
Sundin ang payo ng iyong provider ng pangangalagang pangkalusugan tungkol sa kung gaano karaming likido ang dapat mong inumin. Magkaroon ng kamalayan na ang ilang mga pagkain tulad ng sabaw, puding, at makatas na prutas tulad ng mga dalandan o melon ay naglalaman ng likido. Kakailanganin mong ibilang ang likido sa mga pagkaing iyon bilang bahagi ng iyong pang-araw-araw na pag-inom ng likido. Matutulungan ka ng iyong provider dito.
-
Itigil ang paninigarilyo, kung naninigarilyo ka.
-
Huwag gumamit ng ilegal na droga.
-
Limitahan kung gaano karaming alak ang iyong iniinom.
-
Magbawas ng timbang kung ikaw ay sobra sa timbang. Ang sobrang timbang ay naglalagay ng maraming stress sa puso.
-
Manatiling aktibo. Makipag-usap sa iyong provider tungkol sa isang programa ng ehersisyo na ligtas para sa iyong puso.
-
Panatilihing nakataas ang iyong mga paa upang mabawasan ang pamamaga. Tanungin ang provider mo tungkol sa hose ng suporta upang maiwasan ang pamamaga ng binti sa araw.
Follow-up na pangangalaga
Mag-follow up sa iyong provider ng pangangalagang pangkalusugan, o gaya ng ipinapayo.
Siguraduhing puntahan ang anumang mga appointment na ginawa para sa iyo. Makakatulong ang mga ito na mas mahusay na makontrol ang pagpalya ng iyong puso. Kakailanganin mong mag-follow up sa iyong provider sa isang nakagawiang batayan upang matiyak na maayos na napamamahalaan ang iyong pagpalya ng puso.
Kung ang isang X-ray, electrocardiogram (ECG), o iba pang mga pagsusuri ay ginawa, sasabihin sa iyo ang anumang mga bagong natuklasan na maaaring makaapekto sa iyong pangangalaga.
Tumawag sa 911
Tumawag sa 911 kung ikaw ay:
-
Labis na kapusin ng hininga
-
Makakaramdam ng pagkahilo, pag-ikot ng paningin, o parang maaari kang mahimatay o mawalan ng malay
-
Magkaroon ng pananakit ng dibdib o kakulangan sa ginhawa na iba kaysa karaniwan, ang mga gamot na sinabi sa iyo ng iyong provider na gamitin para sa pananakit na ito ay hindi nakakatulong, o ang pananakit ay tumatagal ng mas mahaba kaysa 10 hanggang 15 minuto
-
Nagkaroon ng mabilis o hindi regular na tibok ng puso
Kailan dapat humingi ng medikal na payo
Ang mga sumusunod ay maaaring senyales na lumalala ang pagpalya ng iyong puso. Tawagan kaagad ang iyong provider ng pangangalagang pangkalusugan kung mangyari ang alinman sa mga ito:
-
Biglaang pagtaas ng timbang. Ibig sabihin nito ay 2o higit pang pounds sa 1 araw, o 5o higit pang pounds sa loob ng 1 linggo, o gaya ng ipinapayo ng iyong provider
-
Ang problema sa paghinga ay hindi nauugnay sa pagiging aktibo
-
Bago o nadagdagang pamamaga ng iyong mga binti o bukung-bukong
-
Pamamaga o pananakit sa iyong tiyan
-
Problema sa paghinga sa gabi, na nagiging sanhi ng paggising mo na kinakapos sa paghinga o kailangan ng higit pang unan para makahinga
-
Madalas na pag-ubo na hindi nawawala
-
Pakiramdam na higit na pagod kaysa karaniwan