Tèks Byen Ti bebe: Tibebe ki fèk fèt

Lajònis

Pifò ti bebe yo gen kèk jòn nan po a ak pati blan nan je yo (jònis) nan premye semèn nan lavi. Ou founisè tibebe a ap di w si w bezwen tcheke nivo bilirubin tibebe w la. Yo pral fè w konnen tou si tibebe w la bezwen yon chèk swivi oswa si tretman ak fototerapi nesesè.

Devlopman ak etap enpòtan yo

Founisè swen sante a ap mande kesyon sou tibebe w la. Yo pral gade tibebe w la pou yo ka gen yon lide sou yo devlopman. Nan vizit sa a, tibebe w la ap fè kèk nan aksyon sa yo. Tibebe w la ka:

• Klike sou yon limyè klere.

• Eseye leve tèt yo.

• Manje ak tòde. Chak bra ak janm yo ta dwe deplase apeprè menm kantite lajan an, men si tibebe a favorize yon bò, di founisè a.

• Vin sezi lè w ap tande yon bri byen fò.

Konsèy pou manje

Li nòmal pou yon tibebe ki fèk fèt pèdi jiska 10% nan pwa nesans yo pandan premye semèn nan. Sa a se souvan te vin tounen pa sou laj 2 semèn. Si w gen enkyetid sou pwa tibebe w la, di sante a founisè swen. Pou ede tibebe w la byen manje, swiv konsèy sa yo:

• Bay tibebe w la tete sèlman lèt oswa fòmil ki gen anpil fè pou apeprè 6 premye mwa yo. 

• Pa bay ti bebe a dlo sof si founisè yo a rekòmande li.

• Bay tibebe w la manje lè yo sanble grangou. Yo ta ka montre sa nan reveye, deplase tèt yo, oswa souse men yo, bouch yo, oswa lang.

• Manje omwen chak 2 a 3 èdtan pandan jounen an. Ou ka bezwen reveye tibebe w la pou manje sa yo.

• Manje chak 3 a 4 èdtan nan mitan lannwit. Okòmansman, reveye tibebe w la pou manje si sa nesesè. Lè tibebe w la se tounen nan pwa nesans yo, ou ka chwazi kite yo dòmi jiskaske yo grangou. Diskite sa ak founisè tibebe w la.

• Mande founisè a si tibebe w la ta dwe pran vitamin D.

• Rote tibebe w la apre chak manje.

Si w bay tete

• Apre lèt ou a antre, tete ou ta dwe santi plen anvan yon manje ak mou ak degonfle apre sa. Sa a gendwa vle di tibebe w la ap manje ase.

• Sesyon bay tete souvan pran  15 rive 20 minit. Si w bay tibebe a lèt tete nan yon boutèy, bay sou 1 pou 3 ons nan chak manje. 

• Ti bebe tete ka vle manje pi souvan pase tout 2 a 3 èdtan. Li bon pou nouri tibebe w la pi souvan si yo sanble grangou. Pale ak founisè a si w gen enkyetid sou abitid tibebe w la bay tete oswa pran pwa.

• Li ka pran kèk tan jwenn pann nan bay tete. Li ka alèz nan premye. Si ou genyen kesyon oswa bezwen èd, yon konsiltan laktasyon ka ba ou konsèy.

Si w itilize fòmil

• Sèvi ak yon fòmil ki fèt jis pou tibebe. Si w bezwen èd pou w chwazi, mande founisè a pou l rekòmande youn. Lèt bèf regilye se pa yon bon manje pou yon tibebe ki fenk fèt.

• Manje alantou 1 a 3 ons fòmil nan chak manje.

Konsèy ijyèn

• Gen kèk tibebe ki fèk fè kaka apre chak manje. Gen lòt ki fè sa mwens souvan. Tou de se nòmal. Chanje kouchèt la chak fwa li mouye oswa sal.

• Li nòmal pou yon tibebe ki fèk fèt poupou yo dwe jòn, dlo, epi sanble li gen ti grenn. Koulè a ka varye ant jòn moutad, jòn pal, vèt. Si se yon lòt koulè, di founisè swen sante a.

• Yon ti gason ta dwe gen yon fò kouran lè li pipi. Si pitit ou a pa fè sa, di founisè a.

• Bay tibebe w la benyen eponj jiskaske kòd lonbrit la tonbe. Si w gen kesyon sou pran swen an kòd lonbrit, mande founisè tibebe w la.

• Swiv konsèy founisè w la sou fason pou pran swen kòd lonbrit la. Swen sa a ka gen ladan:

  • Kenbe zòn nan pwòp epi sèk.

  • Pliye desann tèt la nan kouchèt la ekspoze kòd lonbrit la nan lè a.

• Rele founisè ou si la zòn kòd lonbrit gen pi oswa wouj.

• Apre kòd la tonbe, benyen tibebe w la kèk fwa pa semèn. Ou ka bay beny pi souvan si tibebe a sanble renmen li. Men, paske w ap netwaye ti bebe a pandan chanjman kouchèt la, a beny chak jou souvan pa nesesè.

• Li se oke yo sèvi ak modere (ipoalèjenik) krèm oswa losyon sou po tibebe a. Pa mete losyon sou la men ti bebe.

Konsèy dòmi

Tibebe ki fenk fèt anjeneral dòmi alantou 18 pou 20 èdtan chak jou. Pou ede tibebe w la dòmi san danje epi anfòm epi anpeche SIDS (tibebe toudenkou sendwòm lanmò):

• Mete tibebe a sou yo tounen pou tout moun dòmi jiskaske yo gen 1 an. Sa ka diminye risk pou SIDS, aspirasyon, ak toufe. Pa janm mete ti bebe a sou bò oswa vant li pou dòmi oswa ti dòmi. Si tibebe a reveye, ba yo tan sou vant li, osi lontan ke gen sipèvizyon. Sa a ede timoun nan bati misk vant ak kou solid. Sa a pral ede tou minimize plati nan tèt la. Sa ka rive lè tibebe pase anpil tan sou do yo.

• Ofri ti bebe a yon sison pou dòmi oswa ti dòmi. Si timoun nan ap bay tete, pa bay ti bebe a sison jiskaske bay tete byen etabli. Bay tete lye ak redwi risk pou SIDS.

• Tibebe w la ta dwe dòmi sou yon matla ki fèm, plat oswa dòmi sifas ki pa gen okenn slant. Kouvri matla a ak yon dra ekipe pou anpeche twou vid ki genyen ant matla a ak kote yon bèso, yon lakou jwe, oswa yon kabann. Sa a kapab diminye risk pou yo pran pyèj, toufe, ak SIDS.

• Pa mete yon zòrye, lou dra, oswa bèt boure nan bèso a. Sa yo ka toufe ti bebe a.

• Swaddling (vlope ti bebe a byen sere nan yon dra) ka lakòz tibebe w la chofe. Pa kite pitit ou a jwenn twò cho. Sispann swadling lè tibebe w la kòmanse montre siy woule.

• Pa mete tibebe sou yon kanape oswa fotèy pou dòmi. Dòmi sou yon kanape oswa yon fotèy mete tibebe a nan yon pi gwo risk lanmò, ki gen ladan SIDS.

• Pa sèvi ak chèz tibebe, machin chèz, ak balanse tibebe pou dòmi woutin ak ti dòmi chak jou. Sa yo ka mennen nan obstak nan chemen pou respire yon tibebe oswa toufe.

• Pa pataje yon kabann (ko-dòmi) ak tibebe w la. Li pa an sekirite.

• Akademi Ameriken an Pediatrics (AAP) rekòmande pou tibebe yo dòmi nan menm chanm ak paran yo, pre kabann paran yo, men nan yon bèso separe ki bon pou tibebe. Sa a aranjman dòmi rekòmande depreferans pou premye ane ti bebe a, men nan pi piti pou 6 premye mwa yo.

• Toujou mete bèso, bèn, ak lakou jwe nan zòn ki pa gen danje—sa yo ki pa gen kòd ki pandye, fil, oswa kouvèti fenèt yo. Sa a ede diminye risk pou yo trangle.

• Pa sèvi ak cardiorespiratory monitè ak aparèy komèsyal (kwen, pozisyon, oswa matla espesyal) pou ede diminye risk pou SIDS ak lanmò tibebe ki gen rapò ak dòmi. Yo pa te montre pou anpeche SIDS. Nan ka ki ra, yo te lakòz lanmò yon tibebe.

• Diskite sou sa yo ak lòt pwoblèm sante ak sekirite ak founisè swen sante tibebe w la.

Konsèy sekirite

• Pou anpeche boule, pa pote oswa bwè likid cho, tankou kafe, toupre tibebe a. Vire aparèy chofaj dlo a desann nan yon tanperati 120°F (49°C) oswa pi ba.

• Pa fimen oswa pèmèt lòt moun fimen tou pre tibebe a. Si oumenm oswa lòt manm fanmi fimen, fè li deyò epi pa janm bò kote tibebe a.

• Anjeneral li bon pou w pran yon tibebe ki fèk fèt soti nan kay la. Men, rete lwen kote ki fèmen, ki gen anpil moun kote mikwòb ka gaye. Ou ka envite vizitè lakay ou pou wè tibebe w la, osi lontan ke yo yo pa malad.

• Lè ou pran ti bebe a deyò, pa rete twò lontan nan limyè solèy la dirèk. Kenbe tibebe a kouvri oswa chèche deyò lonbraj la.

• Nan machin nan, toujou mete a ti bebe nan yon chèz machin ki fè fas a dèyè. Sa a ta dwe garanti nan chèz la dèyè, dapre nan direksyon chèz machin nan. Pa janm kite tibebe w la pou kont li nan machin nan.

• Pa kite tibebe w la sou yon sifas segondè, tankou yon tab, kabann, oswa kanape. Yo te ka tonbe epi yo blese.

• Pi gran frè ak sè ap gen anpil chans vle kenbe ti bebe a, jwe ak li epi aprann konnen tibebe a. Sa a bon osi lontan ke yon granmoun sipèvize.

• Tcheke lakay ou pou mwazi ak radon.

• Pa janm souke, frape, oswa jete tibebe w la. Sa ka lakòz gwo domaj nan tibebe w la sèvo. Gendwa lè tibebe w la ap kriye epi w fatige, fristre, oswa menm fache. Pi bon bagay pou w fè se mete tibebe w la nan bèso a epi pran yon kraze pou tèt ou oswa mande èd nan men fanmi oswa zanmi.

• Chèche èd si patnè w te fè w mal. Nasyonal Vyolans Domestik la Liy dirèk (800-799-7233 oswa voye tèks START nan 88788) ak lòt ajans yo ka bay èd konfidansyèl. Tcheke pwogram tankou WIC (Espesyal Pwogram Nitrisyon Siplemantè pou Fanm, Tibebe, ak Timoun) epi SNAP (Pwogram Asistans Nitrisyon Siplemantè) si ou enkyete w pou depans pou viv oswa manje. Yo ka bay èd ak enfòmasyon.

• Rele founisè a touswit si tibebe w la gen lafyèv (gade Lafyèv ak timoun yo, anba a).

Lafyèv ak timoun

Sèvi ak yon tèmomèt dijital pou tcheke tanperati pitit ou a. Pa fè sa sèvi ak yon tèmomèt mèki. Gen diferan kalite ak itilizasyon tèmomèt dijital. Yo genyen ladan yo:

• Rektal. Pou timoun ki pi piti pase 3 ane, yon tanperati rektal se pi egzak la.

• Fwon (tanporèl). Sa a travay pou timoun ki gen laj 3 mwa ak plis. Si yon timoun ki poko gen 3 mwa gen siy maladi, sa a ka itilize pou yon premye pas. Founisè a ka vle konfime ak yon tanperati rektal.

• Zòrèy (timpanik). Zòrèy tanperati yo egzat apre 6 mwa, men pa anvan.

• Axilè (axillary). Sa a se pi piti serye men yo ka itilize pou yon premye pas pou tcheke yon timoun nenpòt laj ak siy maladi. Founisè a ka vle konfime ak yon tanperati rektal.

• Bouch (oral). Pa sèvi ak yon tèmomèt nan bouch pitit ou jiskaske li gen omwen 4 an.

Sèvi ak yon tèmomèt rektal ak atansyon. Swiv maker pwodwi a enstriksyon pou itilizasyon kòrèk. Mete li dousman. Mete etikèt sou li, epi asire w ke li pa itilize nan bouch la. Li ka pase mikwòb ki soti nan poupou a. Si ou pa santi w oke lè l sèvi avèk yon rektal tèmomèt, mande founisè a ki kalite pou itilize pito. Lè w ap pale ak nenpòt founisè sou lafyèv pitit ou a, di yo ki kalite ou te itilize.

Pi ba a ki lè pou w rele founisè a si pitit ou a gen lafyèv. Ou founisè timoun nan ka ba w nimewo diferan. Swiv enstriksyon yo.

Lè pou rele yon founisè swen sante sou lafyèv pitit ou a

Premyèman, mande founisè pitit ou a ki jan ou ta dwe pran tanperati a.

Pou yon ti bebe ki poko gen 3 mwa:

• Rektal oswa fwon: 100.4 ° F (38 ° C) oswa pi wo.

• Awa: 99 ° F (37.2 ° C) oswa pi wo.

• Yon lafyèv ___________ jan founisè a te konseye.

Vaksen

Ki baze sou rekòmandasyon ki soti nan CDC, nan vizit sa a, tibebe w la ka pran vaksen kont epatit B si li pa t deja jwenn li nan lopital la. Tibebe w la ka pran vaksen tibebe a ak respiratwa a antikò monoklonal viris syncytial (RSV). Li rele nirsevimab. Mande ti bebe w la founisè ki vaksen yo konseye nan vizit sa a.

Fatig paran yo

Pran swen yon tibebe ki fèk fèt kapab fizikman ak emosyonèlman drenaj. Kounye a, li ka sanble tankou ou gen tan pou anyen ankò. Men, byen pran swen tèt ou ap ede ou pran swen tibebe w la tou. Men kèk konsèy:

• Pran yon ti repo. Lè tibebe w la ap dòmi, pran yon ti tan pou tèt ou. Kouche pou yon ti dòmi, oswa mete ou pye ak repo. Konnen ki lè pou di non pou vizitè yo. Jiskaske w santi w repoze, inyore dezord nan kay la. Mete nan travay ki pa bezwen fè touswit. Bay tèt ou tan pou rezoud nan nouvo wòl ou kòm yon paran.

• Manje an sante. Bon nitrisyon ba ou enèji. Men, si ou fèk akouche, manje an sante ede kò ou refè. Eseye manje yon varyete fwi, legim, grenn, ak sous pwoteyin. Rete lwen "tenten" manje trete. Ak limite kafeyin, sitou si w ap bay tete. Rete idrate lè w bwè anpil dlo.

• Aksepte èd. Pran swen yon nouvo ti bebe ka akablan. Ou pa bezwen pè mande lòt moun èd. Pèmèt fanmi ak zanmi pou ede ak travay nan kay la, manje, ak lesiv, konsa ou menm ak patnè ou gen tan pou kosyon ak nouvo tibebe w la. Si w bezwen plis èd, pale ak founisè w la sou lòt opsyon.

Pwochen tcheke nan: ________________________________

NÒT PARAN: